Salı, Eylül 28, 2010

Duvar, Jean-Paul Sartre


Yazarın felsefe kitaplarından önce bir alıştırma olarak yazdığı söylenen bu beş hikayeden oluşan eseri günlük yaşamın bunalımlarını anlatıyor. Kitapta beş hikaye var. İlk hikaye kitaba adını vermiş. Yazar hikayelerin hepsinde psikolojisini çok iyi ele almış. Özellikle ilk hikayede bir anda olayın içine giriveriyorsunuz. Sadece "Gizlilik" adlı öyküyü biraz sıkıcı buldum. Sartre okunmasını tavsiye edeceğim yazarlar sıralamasında üst sıralarda yer alıyor.
"...İnsanlara yukarıdan bakmak gerek.Yukarıdan birisinin onları gözleyeceğini akıllarına bile getiremiyorlardı. Önden görünüşüne dikkat ederler,bazı da arkadan görünüşlerine, ama bütün gösterileri bir yetmişlik seyirciler için hesaplanmıştı. Zaten kim kalkar da bir melon şapkanın altıncı kattan görünüşünü düşünür? Eğiliyordum ve gülmeye başlıyordum. O kadar gurur duydukları eşsiz benzersiz şu "ayakta olma durumu" neredeydi şimdi? Kaldırıma yapışmış eziliyorlardı; yarı sürüngen iki uzun bacak omuzlarının altından çıkıveriyordu..." syf 77.

 Edebiyat, politika ve felsefeyle ilgili olarak yaşadığı dönemi ve sonrasını etkilemiş olan Jean Paul Sartre 1905'de Paris'de doğmuş 1980'de yine bu şehirde ölmüştür. Sartre, 1964 yılında kendisine verilmek istenen Nobel Ödülünü politik konumuna ve eserlerine zarar vereceği düşüncesiyle geri çevirmiştir. Edebi eserleriyle felsefi düşüncelerini yansıtan Sartre, "Varoluş'un öz'den önce geldiğini" savunarak "Varoluşçuluk" felsefesinin Fransa'daki ilk temsilcisi olmuştur. O "varoluşçuluk hümanizmdir" demiştir. Ölümüne yakın tamamen kör olmuştur. Bu dönemde Beauvoir ona kitaplar okumuş kendisi de yazacaklarını teybe kaydetmiştir.
Duvar, Jean Paul Sartre, Çev.Eray Canberk, Can Yayınları.