15-20 yıl öncenin Arkeoloji kitaplarında adına rastlayamayacağınız bir höyük Göbeklitepe.
1963 yılında farkedilmiş ama kazı çalışmalarına 1995'de başlanmış. Haliyle biraz bilgi edinmek yıllarca sürmüş.
O kadar önemli bir kazı ki şu anda arkeologlar tarafından "dünyadaki en önemli kazı alanı" kabul ediliyor.
Şanlıurfa'ya 20 kilometre mesafedeki höyükte şu ana kadar gün ışığına çıkarılan yapılardan şimdilik anlaşılan şu; bu yapılar dünyanın en eski tapınakları. Cilalı taş devrinden kalma,12 bin yıllık en eski dini yapılar topluluğu. Kazılar Alman Arkeolog Klaus Schmidt tarafından yürütülüyor.
BBC'nin yayınladığı belgesele göre tarihin bilinen ilk buğday ekimi ve ilk çiftçiliği burada başlamış.
Düşünmesi bile heyecan verici. Mısır Piramitlerinden 7500 yıl önce inşa edilmiş Göbeklitepe'de hala pek çok sır saklı.
Peki bu kazılarla ortaya çıkan yapılar bize neyi anlatıyor? hangi yargıları değiştirecek?
Mesela biz hep tarım alanlarının yanına yerleşim yeri kurulmuştur derdik, öyle bilirdik ama bu kazılarda yerleşim yerinin yanındaki tarım alanlarının kullanıldığı yani önce şehrin kurulduğu daha sonra civardaki tarım arazilerinin ekildiği anlaşılmış.
İtalyan Arkeo-astronom Giulio Magli'ye göre (ince hesaplamalar yapmış ve ona göre konuşuyor)
buradaki yapılar gökcisimlerini takip etmek ve gökteki en büyük dördüncü yıldız Sirius'a tapınmak için yapılmış. 12 bin yıl öncenin gök cisimlerini hesaplayarak bu sonuca varmış. Ona göre insanlar Sirius'u görüp ondan çok etkilenmişlerdir.
Ayrıca başka bir bilgi de şu; ölülerin güneşe gömülmesi geleneği olduğu. Yani ölüleri gömmüyorlar. Güneşte bırakıyorlar. Yırtıcı kuşlar bunları yiyor.
Son bir bilgi; hep yerleşik hayata geçişte korunma ve aç kalmama isteğinin etkili olduğunu bilirdik, buna bir de dini inanış eklenmiş. National Geographic bu keşfi "dinin doğuşu" olarak nitelendirmiş.
Neyse geçen hafta İstinyepark'ta Göbeklitepe fotoğraf sergisi vardı. Taksim tarafındaydım, metro ile ulaşım kolay olacağından gidip gezdim sergiyi.Tapınaktan çıkarılan kalıntılar 25 kare fotoğraflanıp taş dokulu seramiklere kabartmalı olarak basılmıştı. Beraberinde verilen broşür de bilgilendiriciydi.
Daha fazla bilgi almak isterseniz bu konudaki belgeselleri özellikle BBC'nin belgeselini ve kazı başkanı Klaus Schmidt'in kitabını tavsiye ederim.
Urfa'ya gitmeyi dört gözle bekliyorum...
1963 yılında farkedilmiş ama kazı çalışmalarına 1995'de başlanmış. Haliyle biraz bilgi edinmek yıllarca sürmüş.
O kadar önemli bir kazı ki şu anda arkeologlar tarafından "dünyadaki en önemli kazı alanı" kabul ediliyor.
Şanlıurfa'ya 20 kilometre mesafedeki höyükte şu ana kadar gün ışığına çıkarılan yapılardan şimdilik anlaşılan şu; bu yapılar dünyanın en eski tapınakları. Cilalı taş devrinden kalma,12 bin yıllık en eski dini yapılar topluluğu. Kazılar Alman Arkeolog Klaus Schmidt tarafından yürütülüyor.
BBC'nin yayınladığı belgesele göre tarihin bilinen ilk buğday ekimi ve ilk çiftçiliği burada başlamış.
Düşünmesi bile heyecan verici. Mısır Piramitlerinden 7500 yıl önce inşa edilmiş Göbeklitepe'de hala pek çok sır saklı.
 |
| yırtıcı hayvan kabartması |
Mesela biz hep tarım alanlarının yanına yerleşim yeri kurulmuştur derdik, öyle bilirdik ama bu kazılarda yerleşim yerinin yanındaki tarım alanlarının kullanıldığı yani önce şehrin kurulduğu daha sonra civardaki tarım arazilerinin ekildiği anlaşılmış.
İtalyan Arkeo-astronom Giulio Magli'ye göre (ince hesaplamalar yapmış ve ona göre konuşuyor)
buradaki yapılar gökcisimlerini takip etmek ve gökteki en büyük dördüncü yıldız Sirius'a tapınmak için yapılmış. 12 bin yıl öncenin gök cisimlerini hesaplayarak bu sonuca varmış. Ona göre insanlar Sirius'u görüp ondan çok etkilenmişlerdir.
Ayrıca başka bir bilgi de şu; ölülerin güneşe gömülmesi geleneği olduğu. Yani ölüleri gömmüyorlar. Güneşte bırakıyorlar. Yırtıcı kuşlar bunları yiyor.
Son bir bilgi; hep yerleşik hayata geçişte korunma ve aç kalmama isteğinin etkili olduğunu bilirdik, buna bir de dini inanış eklenmiş. National Geographic bu keşfi "dinin doğuşu" olarak nitelendirmiş.
 |
| akrebe benzeyen hayvan kabartması |
Daha fazla bilgi almak isterseniz bu konudaki belgeselleri özellikle BBC'nin belgeselini ve kazı başkanı Klaus Schmidt'in kitabını tavsiye ederim.
Urfa'ya gitmeyi dört gözle bekliyorum...
1 yorum:
Bende gezmeyi ve yeni yerler gormeyi cok seven biri olarak en kisa zamanda gap turu yapmak dusunuyorum.ne zaman hayata geçiririm bilmiyorum ama umarim uzun surmez paylasim icin tesekkurler.
sevgiler...
Yorum Gönder